कैलालीमा अफ्रिकन स्वाइन फिभर देखिएको छ । त्यसले गर्दा देश भरका बंगुपालक किसान आतँकित भएका छन् । दुई वर्षअघि २०७९ मा फैलिएको यो महामारीले लाखौ हजारौँ सुँगुर, बङ्गुर तथा बँदेलको मृत्यु भएको थियो, जस्बाट किसानको अर्बाै रकम डुबेको थियो । किसानको विचल्ली भएको थियो ।
त्यतिबेलाको समस्याबाट उठ्न नपाउंदै फेरि देखिएपछि देशभरका किसान आतँकित भएका हुन् ।
अफ्रिकन स्वाइन फिभरले २०८० र गत मंसिरमा पनि देखा परे पनि खासै ठूलो नोक्सानी गरेको थिएन ।
प्रभावकारी उपचार नभएको र सङ्क्रमण भएका सुँगुर, बङ्गुर तथा बँदेलको मृत्युदर शतप्रतिशत हुने भएकाले किसान आतँकित भएका हुन् । यो बंगुरपालक किसानको लागि सबैभन्दा प्रमुख चुनौति बनेको छ ।
गत मङ्सिरमा पनि ललितपुरको नख्खु आसपासमा उक्त रोग देखिएको थियो । तर छिटै नियन्त्रणमा आएको थियो । तर, अहिले फेरि देखिए कैलालीमा देखा परेको छ । पशु सेवा विभागले देशव्यापी रूपमा सतर्कता अपनाउन अनुरोध गरेको छ ।
विभागले सातै प्रदेश, पशु सेवा कार्यालय र स्थानीय तहलाई दुई वर्षअघि महामारीको रूप धारण गरेको अफ्रिकन स्वाइन फिभर सङ्क्रमणको जोखिमबारे जानकारी गराइसकेको बताएको छ ।
पशु सेवा विभागका अनुसार केन्द्रीय प्रयोगशालामा जाँच गरिएका नमुनामा अफ्रिकन स्वाइन फिभर दोहोरिएर आइरहेको छ तर अहिले डराउने अवस्था नभए पनि सचेत गराइएको बताइएको छ । ठूलो सङ्ख्यामा बङ्गुर, सुँगुर र बँदेल मरेमा वा लक्षण देखा परेमा तत्काल सङ्घ प्रदेश र स्थानीय तहमा रहेको पशु सेवासँग सम्बन्धित निकायमा खबर गर्न विभागले अनुरोध गरेको छ ।
स्मरणरहोस् यो रोगले विशेष गरी, घरपालुवा तथा जङ्गली बङ्गुरलाई प्रभावित पार्ने गरेको छ । सङ्क्रमित भएपछि लक्षण देखिए पनि नदेखिए पनि शतप्रतिशत बङ्गुर, सुँगुर र बँदेलको मृत्यु हुने भएकाले यो निकै घातक मानिन्छ । यो रोगको सङ्क्रमण भए उच्च ज्वरो आउने, कान, पुच्छर, पेटको तल्लो भागको बाहिरी छाला रातो हुने, शरीरमा निलो धब्बा देखिने, खाना नखाने, बान्ता गर्ने, पातलो दिसा गर्ने, छट्पटाउने, लडखडाउने, गर्भ तुहिने समस्या पशुमा देखा पर्छ ।
यो रोग बङ्गुर वा त्यसका पाठापाठी वा मासु वा रोगी पशुको सम्पर्कमा आएका सामग्रीको लसपस वा ओसारपसारबाट फैलिने विज्ञहरुको भनाइ छ । रोगी पशुको र्याल, रगत, मलमूत्र, मासु वा यिनीहरूको लसपसमा आएका दानापानीलगायतका सामग्रीमार्फत, रोगी बङ्गुर, सुँगुर र बँदेलको ओसारपसार किनबेचमार्फत, सङ्क्रमित खोरमा गएको मानिसको कपडा जुत्ता, चप्पलले पनि सर्ने भएकाले फार्मको सुरक्षामा विशेष ध्यान दिन आवश्यक छ ।
विश्व पशु स्वास्थ्य सङ्गठनले यो रोग नियन्त्रण गर्न सङ्क्रमित क्षेत्रबाट ओसारपसार नियन्त्रणसहित जैविक सुरक्षामा विशेष ध्यान पुर्याउन सिफारिस गर्दै आएको छ । यो रोग लाग्न बङ्गुर, सुँगुर र बँदेल खोरमा अनावश्यक आवतजावत नगर्ने, होटेल, रेस्टुरेन्टबाट फालिएका खानेकुरा बङ्गुर, सुँगुर र बँदेललाई नदिने, तयारी दानाबाहेक अन्य आहारा खुवाउनु परे राम्ररी पकाएर मात्र खुवाउन विभागले अनुरोध गरेको छ ।
